«څو پورې چې د هېواد نجونې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې وي، د «آزادۍ» کلمه زما لپاره هېڅ معنا نه لري»

Shabnam
لیکواله، شاعره او د ښځو د حقونو فعاله, غزنی
With a thin sheet obscuring them through a window, a veiled woman sits with her two young daughters -- one a toddler on her lap
© Sayed Habib Bidell

«تر یوه ناکام واده وروسته، په داسې حال کې چې هڅه مې کوله خپل اولادونه په یوازې سر رالوی کړم، مبارزه مې پيل کړه. له ټولو سختیو سره سره مې د ښځو د حقونو د دفاع لپاره په مدني او بشرپالو فعالیتونو کې برخه واخیسته. له قلم نه مې د داسې پولو د انځورولو لپاره کار واخیست چې د خپلو وطنوالو ښځو ځای تضمین کړم. هیله مې دا وه چې هېڅ نجلۍ دې د بدمرغۍ تر سیوري لاندې پل وانخلي. خو د ۲۰۲۱ د آګسټ په ۱۵مه د کابل له سقوط سره زما هیلې ونړېدې.

خو ماته مې ونه منله. دا ځل، ما او نورو مېړنیو ښځو د طالبانو د بې عدالتیو په وړاندې د اعتراض غږونه اوچت کړل. له ټولو ستونزو او د کورني او بهرني ملاتړ له نشتون سره سره سړکونو ته راووتو. طالبانو د ښځو د داسې مېړانې تمه نه درلوده. کله چې وپوهېدل چې موږ یې د رژیم لپاره جدي ګواښ یو، هڅه یې وکړه چې ومو ځپي.

پوهنتون ته نژدې مظاهرو کې له تاوتریخوالي سره مخامخ شوو او د طالبانو بدرنګه څېره مو بربنډه کړه. زه سرسري ټپي شومه او تر دې اعتراضونو وروسته طالبان سخت راپسې ګرځېدل.

یوه ګاونډي خبر کړو چې طالبان زما عکس ګرځوي او زما د اوسېدو ځای لټوي. نو اولادونه او کور مې پرېښودل او ځان مې پټ کړ.

د طالبانو د استخباراتو ډلې نیمه شپه زما پر کور حمله وکړه. په هغه شپه [زما مېړه یې د دوو کوچنیو اولادونو په مخ کې وواهه] او د کورنۍ نور غړي مې له خورا بد چلن سره مخامخ شول، داسې چلن چې د هغوی په ذهن او روح کې یې ژور ټپونه پرېښودل. له هغې شپې وروسته مې کور ته د راستنېدو لپاره کومه لاره نه درلوده. زه په خپل وطن کې پټه او په خپلو حقونو پسې وم.

د کورنۍ غړو مې له خپلو اولادونو سره زما د یو ځای کولو لپاره خپل ژوند ته خطر ومانه او زما دوه بچي یې چې له موره د بېلتون زغم یې نه درلود، راته راوړل. د ژوندي پاتې کېدو او د مبارزې د ادامې لپاره له ټولو هڅو سره سره، بالاخره په یوه سړه او تیاره شپه کې له خپلو اولادونو او د مبارزې له ځینو ملګرو سره ونیول شوم او د کورنیو چارو وزارت ته ولېږدول شوو.

د نیول کېدو نه څه موده وروسته ټولې ښځې له زندانه خوشې شوې خو زه او لور مې لا هلته وو. دېوال ته مې ډډه ولګوله او وړې لور ته مې ترانه زمزمه کړه. د ترانې په اورېدو سره د هغې په سترګو کې اوښکې راټولې شوې.

لور مې رانه پوښتنه وکړه: «مورې! موږ یې ولې خوشې نکړو؟ ما او تا به کوم لرې ځای ته وړي؟ مه ژاړه مورې زه هېڅ چېرې نه ځم او نه پرېږدم چې طالبان تا ته زیان درواړوي.»

زه او لور مې وروستۍ بندیانې وو چې له بنده خوشې شوو. نه وایم چې «آزاد» یو ځکه چې څو پورې چې د هېواد نجونې د طالبانو او د هغوی د ایډیالوژیو تر واکمنۍ لاندې وي، د «آزادۍ» کلمه زما لپاره هېڅ معنا نه لري. له دې ټولو سختیو سره سره زه له مبارزې لاس نه اخلم.»
راتلونکې کیسه
افغانستان د هیلو په هدیره بدل شو